Rodzaje filtrów - EPA, HEPA, ULPA

EPA, HEPA, ULPA - czym różnią się poszczególne typy filtrów? Przekonaj się, czy najwyższa klasa filtra gwarantuje najwyższą jakość oczyszczania powietrza. Sprawdź, czy zastosowanie filtrów ULPA w oczyszczaczach powietrza jest uzasadnione?  Skorzystaj z naszych porad i dowiedz się, jak wybrać idealny filtr do oczyszczacza powietrza.

 

Czym są filtry HEPA?

HEPA to akronim angielskiej nazwy High Efficiency Particulate Air, co w tłumaczeniu oznacza  wysokoskuteczny filtry cząsteczkowy powietrza. Filtry te słyną z dużej dokładności w pochłanianiu zanieczyszczeń powietrza. Wszystkie filtry EPA i HEPA są zgodne z normą PN-EN 1822- 1:2009, która określa warunki, jakie musi spełniać filtr powietrza. Dzięki swojej wysokiej skuteczności i potwierdzonej efektywności filtry HEPA wyznaczają standardy w zakresie oczyszczania powietrza. Stosowane są zarówno w laboratoriach przemysłowych, jak i na salach operacyjnych, które wymagają sterylności powietrza.

 

Przez lata filtry HEPA wykonywane były wyłącznie ze szkła spiekanego, jednak współcześnie częściej stosuje się do tego celu polipropylen. Produkuje się je z cienkich arkuszy wykonanych z mikroskopijnych włókien. Filtry złożone są w formie harmonijki, które sztywno ułożone są w ramie. Struktura filtra przypomina bibułkę.

 

filtr HEPA
Struktura filtra HEPA

 

Filtry HEPA, a program atomowy

Zaprojektowanie filtrów HEPA było odpowiedzią na konieczność zagwarantowania czystego powietrza w nowo budowanych elektrowniach atomowych. Stosowanie niskiej jakości filtrów w elektrowniach mogło prowadzić do tragicznych w skutkach katastrof. Działania prowadzone w laboratoriach atomowych wymagają zagwarantowania możliwie najwyższego poziomu czystości, wręcz absolutnej sterylności.

 

Dlatego też producenci filtrów HEPA stale udoskonalają swoje produkty, dążąc do uzyskania możliwe najwyższego poziomu skuteczności filtrów. W warunkach prac atomowych ogromne znaczenie ma fakt, czy filtr usuwa 99,997% zanieczyszczeń czy 99,998%.

 

Różnica pomiędzy filtrami EPA i HEPA

Termin HEPA to dzisiaj bardzo dobrze rozpoznawalny znak marketingowy, który możemy spotkać na licznych urządzeniach oczyszczających. Wyższa klasa oznacza wyższą skuteczność w redukcji szkodliwych dla zdrowia zanieczyszczeń.

 

Od 2010 r. filtry klasy ≤ 12 oznaczane są jako EPA (Efficiency Particulate Air). Filtry od klasy 13 określane są mianem HEPA. Litera H w akronimie HEPA odnosi się do słowa HIGH. Oznacza to, że filtry wyższej klasy są skuteczniejsze w redukcji zanieczyszczeń.

  • Efficiency Particulate Air 10 - EPA 10
  • Efficiency Particulate Air 11 -  EPA 11
  • Efficiency Particulate  Air 12 - EPA 12
  • High Efficiency Particulate Air 13 - HEPA 13
  • High Efficiency Particulate Air - HEPA 14

Poszczególne modele filtrów różnią się między sobą skutecznością filtracji powietrza i redukcji zanieczyszczeń.   

 

Grupa filtrów Klasa Skuteczność Penetracja
EPA E10 ≥ 85 ≤ 15
EPA E11 ≥ 95 ≤ 5
EPA E12 ≥ 99,5 ≤ 0,5
HEPA H13

≥ 99,95

≤ 0,05
HEPA H14 ≥ 99,995 ≤ 0,005
ULPA U15 ≥ 99,999 5 ≤ 0,000 5
ULPA U16 ≥ 99,999 95 ≤ 0,000 05
ULPA U17 ≥ 99,999 995

≤ 0,000 005

Klasyfikacja filtrów EPA, HEPA, ULPA zgodnie z normą EN1822:2009

 

Gdzie wykorzystuje się filtry EPA i HEPA?

Filtry EPA/HEPA znajdują powszechne zastosowanie w urządzeniach AGD typu:

  • oczyszczacze powietrza - głównym zadaniem oczyszczaczy jest redukcja zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu. Najbardziej szkodliwe dla naszego zdrowia są pyły PM2,5, które ze względu na swój niewielki rozmiar wnikają do naszego krwioobiegu. Zastosowanie filtrów HEPA w oczyszczaczu powietrza pozwala niemal całkowicie usunąć z powietrza w naszych mieszkaniach szkodliwe zanieczyszczenia.  
  • odkurzacze - nowsze modele odkurzaczy wyposażone są w filtry HEPA, które pozwalają na usuwanie nie tylko kurzu, ale także mniejszych cząsteczek zanieczyszczeń.
  • klimatyzacja - ze względu na funkcje jakie pełną, klimatyzatory są miejscem, w którym gromadzą się bakterie. Zastosowanie filtrów pozwala wychwycić dużą część zanieczyszczeń i sprawić, że z klimatyzatora wydobywa się czystsze powietrze. Większość klimatyzatorów ma względnie słabe filtry powietrza lub w ogóle ich nie ma.

W miarę eksploatacji filtra, jego skuteczność w redukcji zanieczyszczeń się zmniejsza. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie wymieniać filtr. Aby zwiększyć żywotność filtra HEPA w oczyszczaczu rekomenduje się zastosowanie filtra wstępnego, który wychwytuje większe cząsteczki zanieczyszczeń. Sprawdź czy deklarowana przez producenta trwałość filtrów HEPA na poziomie 10 lat sprawdza się w warunkach smogu występującego w wielu polskich miastach.

 

Filtry ULPA

Akronim ULPA pochodzi od nazwy Ultra Low Penetration Air. W języku polskim filtry określane są często jako filtry absolutne. Same filtry zostały stworzone w celu zapewnienia doskonałej jakości powietrza i niemal sterylnych warunków.

Filtry ULPA dostępne są w klasach:

  • Ultra Low Penetration Air 15 - ULPA 15
  • Ultra Low Penetration Air 16 - ULPA 16
  • Ultra Low Penetration Air 17 - ULPA 17

Im wyższa klasa filtra, tym większa skuteczność w oczyszczaniu powietrza…. ale czy uzasadnione jest poszukiwanie oczyszczaczy domowych wyposażonych w filtry ULPA?

 

Typowy filtr HEPA 13 odznacza się skutecznością w pochłanianiu zanieczyszczeń o wielkości 0,3 mikrona na poziomie 99,95%, podczas gdy filtr ULPA ma średnią skuteczność w pochłanianiu cząstek o wielkości 0,12 mikrona na poziomie 99,999%. Czemu podaje się skuteczność dla tych rozmiarów? Ponieważ są to Najbardziej Pentrujące Rozmiary Cząstek dla tych filtrów, czyli ich słaby punkt. Teoretycznie HEPA i ULPA drobiny mniejsze i większe od 0,3/0,12 mikrona powinny wyłapywać z conajmniej taką samą skutecznością. Na pierwszy rzut oka konsument może stwierdzić, że zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla niego będzie zakup oczyszczacza wyposażonego w filtr ULPA. Tymczasem wykorzystanie tych filtrów w domowych oczyszczaczach powietrza nie jest uzasadnione. 

 

skuteczność filtrów HEPA
Wydajność i skuteczność filtrów HEPA

Gdzie stosuje się filtry ULPA?

Filtry ULPA produkowane są z myślą o bardzo restrykcyjnych wymaganiach związanych z jakością powietrza. Przykładowo w procesach produkcji komponentów (nanokomponentów) elektronicznych o bardzo małych rozmiarach ogromne znaczenie odgrywa czystość powietrza. Dlatego doskonale filtry sprawdzają się w mikroelektronice oraz nanoelektronice. Znajdują one także zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, nuklearnym, spożywczym, petrochemicznym, energetycznym. W takich obiektach całość powietrza, nim trafi do pomieszczenia, przechodzi przez system filtracyjny złożony m.in. z filtrów HEPA i ULPA. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie praktycznie zerowych stężeń zanieczyszczeń mechanicznych w powietrzu. W warunkach domowych, gdzie oczyszczacz 'mieli' powietrze oczyszczone z brudnym, takiego stanu uzyskać się nie da.

 

Praca w sterylnych warunkach
Filtry ULPA działają tam, gdzie nawet najmniejsze stężenia zanieczyszczeń są niedopuszczalne

 

Filtry ULPA wykorzystywane są m.in. w następujących typach zakładów:

  • laboratoria biologiczne
  • ośrodki służby zdrowia
  • zakłady przemysłu spożywczego
  • zakłady przemysłu elektronicznego
  • zakłady przemysłu nuklearnego

Filtry ULPA (nie)lepsze od HEPA

Oczyszczacze powietrza wyposażone w filtry ULPA mogą wykazywać mniejszą skuteczność w redukcji zanieczyszczeń znajdujących się w typowym pomieszczeniu mieszkalnym, ze względu na większy spadek ciśnienia za takim filtrem (stwarza większe opory przepływu dla powietrza), co nie jest skompensowane przez znacznie większą skuteczność filtracji (ta jest na poziomie mniejszym niż promil).

 

Ponadto filtry ULPA są droższe niż E12 / H13 / H14. Wykorzystanie tych filtrów w oczyszczaczach przełoży się bezpośrednio na wyższy koszt eksploatacji urządzenia. A biorąc po uwagę stosunkowo zbliżoną skuteczność w redukcji zanieczyszczeń występujących w warunkach domowych, zastosowanie filtrów ULPA w oczyszczaczach powietrza nie znajduje racjonalnego uzasadnienia.

 

EPA 12 - optymalna klasa filtrów w oczyszczaczach

Różnica w skuteczności filtrów EPA 12 i HEPA 13 nie jest duża. Przy bardzo podobnej skuteczności 99.5% vs. 99.95% filtry klasy E12 mają mniejszy spadek ciśnienia za filtrem. Co za tym idzie, można przepuścić przez nie trochę więcej powietrza przy tej samej mocy silnika albo taką samą ilość powietrza przepuścić zdecydowanie ciszej. Przy tej samej konfiguracji urządzenia (tj. budowa urządzenia, silnik, itp.) można uzyskać wyższy CADR stosując filtr EPA 12. CADR to współczynnik mówiący nam o tym, ile metrów sześciennych na godzinę powietrza jest doskonale oczyszczonych przez urządzenie. Jeśli przez zastosowanie filtra, który ma o 0.45% mniejszą skuteczność ale pozwala przez siebie przepuszczać np. 5% więcej powietrza w tym samym czasie, współczynnik CADR będzie o około 4,5% większy przy 'słabszym' filtrze! Im wyższy CADR oczyszczacza tym możliwe do uzyskania jest niższe stężenie PM2.5, alergenów czy kurzu w pomieszczeniu.

 

Wybierając oczyszczacz powietrza, warto mieć świadomość, że większość oczyszczaczy na rynku ma nieszczelności układu, które sprawiają, że powietrze może dostawać się bokiem. To sprawia, że powszechnie dostępne modele pomimo zastosowania wysokiej klasy filtrów (H13, H14) często nie osiągną skuteczności w redukcji zanieczyszczeń na poziomie większej niż 99,5%.

 

Dlatego też filtry E12 są optymalnym rozwiązaniem. Wydłużenie żywotności filtra można osiągnąć dzięki zwiększeniu powierzchni i 'chłonności' filtrów. Takie właśnie rozwiązania zostały zastosowane w oczyszczaczach powietrza marki LIFAair.

 

 

System filtracji w oczyszczaczach LIFAair
Filtracja w oczyszczaczach LIFAair z wykorzystaniem filtrów EPA 12

 

Filtry to nie wszystko

Przy oczyszczaczach wolnostojących, które nie są elementem wentylacji i nie przechodzi przez nie całe powietrze nim trafi do pomieszczenia, nigdy się nie uzyska idealnego powietrza. Do oczyszczacza wolnostojącego w tym samy czasie dostaje się brudne i czyste powietrze. Dlatego też przy wyborze oczyszczacza powietrza w pierwszej kolejności powinniśmy zwracać uwagę na współczynnik CADR, a nie na klasę filtra. CADR to kluczowy parametr, który pozwala określić czystość powietrza, które można uzyskać.

 

Przed zakupem oczyszczacza przeanalizujemy raz jeszcze tabelę ze skutecznością poszczególnych klas filtrów. Pomiędzy filtrami EPA10 i EPA11 jest faktycznie spora różnica. Natomiast pomiędzy EPA12 a HEPA13 jest to ułamek procenta. Jednocześnie filtry klasy H14 i wyżej mogą stwarzać znacznie większe opory powietrza, co sprawia, że ten sam silnik przeciągnie przez ten filtr mniej m3 powietrza, a to bezpośrednio redukuje CADR.

 

Podsumowanie:

  1. Filtry EPA / HEPA w oczyszczaczach powietrza są bardzo efektywne, a ich działanie jest bardzo skuteczne. Jeżeli więc stoisz przed wyzwaniem zakupu oczyszczacza, w pierwszej kolejności zwróć uwagę na to czy wybrany model korzysta z filtrów EPA /HEPA.
  2. Mając na uwadze relację jakości do ceny, a także ogólną skuteczność filtrów, optymalnym wyborem są filtry EPA12. Urządzenia z HEPA13 nie są bynajmniej gorsze, tylko że zastosowanie tych filtrów (przy często występującym, słabym spasowaniu filtra), podyktowane jest głównie względami marketingowymi. Przez brak świadomości co do tego stanu rzeczy, wiele rzetelnych sklepów, w tym nasz, stosuje dla filtrów EPA-10/11/12 stare nazewnictwo. Co za tym idzie, w opisach produktów np. HEPA12 równoznaczne jest z filtrem EPA12.
  3. Sam filtr to jednak nie wszystko. Aby jego skuteczność była odpowiednio wysoka porównaj parametry CADR (dla pyłów) poszczególnych modeli oczyszczaczy, które określają czystość dostarczonego powietrza. Niestety nie wszyscy producenci deklarują ten parametr, można go jednak oszacować: przy filtrach E12, H13 i H14 wynosi on około 0,85-0,99 x deklarowany przepływ powietrza z założonym filtrem. Przy filtrze EPA11, zwykle mieści się w granicach 0,7-0,85 x deklarowany przepływ powietrza z założonym filtrem. 
  4. Nie wszystkie filtry wykorzystywane w oczyszczaczach powietrza to filtry HEPA. Zanim kupisz oczyszczacz, sprawdź czy filtry w oczyszczaczu to prawdziwe filtry HEPA zgodnie z obowiązującymi normami i standardami. Jeżeli kupujesz filtry do oczyszczaczy powietrza w sklepie LoveAir.pl masz pewność, że kupujesz oryginalne filtry pochodzące bezpośrednio od producenta, gwarantujące najwyższą jakość i trwałość.
  5. Kluczowe znaczenie dla skuteczności filtracji ma regularna wymiana filtrów Jeżeli filtry nie są regularnie wymieniane, wówczas znacząco zwiększa się spadek ciśnienia za filtrem, tj. ilość powietrza, które przez filtr przechodzi. Redukuje się również w niewielkim stopniu sprawność filtra (skuteczność filtracji). 
  6. Filtry ULPA pomimo iż są określane jako 'lepsze' lub 'skuteczniejsze' od filtrów HEPA, nie są dedykowane do zastosowania domowego. Różnica w skuteczności redukcji zanieczyszczeń na poziomie 0.001% ma znaczenie w przypadku jakości powietrza w fabryce mikroprocesorów.

 

 

 

 

Zobacz również:

Filtry węglowe w oczyszczaczach

Filtry węglowe uzupełniają pracę filtrów HEPA. Usuwają organiczne zanieczyszczenia gazowe, które bywają bardzo szkodliwe dla zdrowia człowieka, a z którymi filtry HEPA nie dają sobie rady. Aktywny węgiel jest jednym z...

Oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego filtr HEPA jest tak ceniony w oczyszczaczach powietrza? Ten artykuł wnikliwie rozkłada na czynniki pierwsze działanie i zalety tej technologii. Dowiedz się, jak filtr HEPA chroni Twoje zdrowie przed pyłkami, roztoczami, bakteriami i wieloma...

Żywotność filtrów do oczyszczaczy powietrza

Żywotność filtrów w oczyszczaczach powietrza może się między sobą znacząco różnić. Podczas gdy japoński producent Sharp deklaruje, że jego urządzenia mogą pracować bez ich wymiany przez nawet 10 lat, inni mówią o 12 czy 24 miesiącach...

Bądź na bieżąco

Bądź na bieżąco z nowościami, promocjami i ofertami specjalnymi w naszym sklepie.