Porównanie czynników do klimatyzacji

Wydajność i ekologiczność to dwie najważniejsze cechy czynników chłodniczych. W tym artykule przyglądamy się trzem najpopularniejszym spośród nich – R32, R410A i R290 – przedstawiamy wady oraz zalety stosowania każdego z nich.

Czynnik R32 to gaz skroplony pod ciśnieniem. Jest zaliczany do grupy czynników jednorodnych. R32 to obecnie najczęściej wykorzystywany czynnik chłodniczy w nowoczesnych instalacjach. Jego główne zalety to wysokie ciśnienie pracy oraz brak specjalnych wymagań konstrukcyjnych. Dodatkowo jest także bardziej przyjazny dla środowiska i łatwy do pozyskania.

Przeprowadzone badania wykazują, iż czynnik R32 jest wydajniejszy nawet o 14-16%, w zależności od tego, czy urządzenie pracuje w trybie chłodzenia czy grzania, a efektywność sprzętu wzrasta nawet o 10%. Kolejnym z atutów R32 jest wyższa temperatura wody grzewczej, która osiąga 65°C. Dla osób pracujących przy serwisie urządzeń dużym ułatwieniem, przyspieszającym pracę, jest jednorodna konsystencja difluorometanu, która pozwala na uzupełnianie instalacji bez konieczności wcześniejszego jej opróżniania. Jednorodność czynnika ułatwia także pracę podczas wykrycia wycieku, a ograniczenie jego ilości sprawia, że koszty naprawy są zdecydowanie niższe. R32 – w przeciwieństwie do R410A – można doładowywać do sprzętów zarówno, kiedy znajduje się w stanie gazowym, jak też w postaci ciekłej, co pozwala wybrać serwisantowi wygodniejszy dla niego sposób pracy. Zmiana czynnika chłodzącego nie ma wpływu na konieczność dokonywania okresowych kontroli oraz założenia karty urządzenia.

Podczas pracy z czynnikiem chłodniczym R32 sprawdzi się większość narzędzi, które używane są z R410A. Należą do nich między innymi:

• manometr,
• waga,
• obcinarka,
• zaginarka,
• wykrywacz nieszczelności,
• stacja odzysku czynnika.

Przystępując do prac serwisowych, należy upewnić się, że wykrywacz nieszczelności oraz stacja odzysku posiadają odpowiedni wpis w dokumentacji, pozwalający na pracę z R32. Co prawda z technicznego punktu widzenia – nie ma najmniejszych przeszkód, aby ich używać, jednak brak wpisu w dokumentacji może skutkować zawieszeniem certyfikatu firmy, a nawet odpowiedzialnością prawną. Złożoną sprawą jest używanie pompy próżniowej, która w teorii powinna posiadać zapewnienie producenta o możliwości pracy z układami wypełnionymi R32. W praktyce jednak działanie jej nie jest powiązane z czynnikiem chłodniczym. To, czy pompa ma być przystosowana do R32, może indywidualnie rozstrzygnąć konkretny inspektor UDT.

Serwisanci pracujący z R32 muszą pamiętać o tym, iż butle, w których znajduje się czynnik, mają łącze z gwintem lewym, dlatego może być konieczne zaopatrzenie się w przejściówkę z gwintu prawego. W innych przyłączach gwint pozostaje niezmieniony. Łączenie urządzeń także pozostaje bez żadnych zmian i wykonuje się je metodą kielichową.

W momencie dobierania urządzeń pracujących na czynniku R32 trzeba pamiętać o kilku istotnych regułach. Przede wszystkim – w zależności od klimatyzatora i ilości czynnika – pomieszczenie powinno być większe niż minimum zalecane przez producenta. Pomieszczenia, przez które przechodzi instalacja, jak również te, w których instalowane jest samo urządzenie, muszą być dobrze wentylowane. Z racji tego, że R32 jest bezwonny i bezbarwny niezbędne jest zamontowanie czujników wycieku. Muszą być one montowane przy ziemi, ponieważ czynnik ten jest cięższy od powietrza.

Do samozapłonu czynnika może dojść w temperaturze 648°C, dlatego został zakwalifikowany według normy ISO 817 do grupy A2L jako środek o niskim stopniu palności. Wyładowania elektryczne, iskry wytwarzane przez przełączniki czy przekaźniki nie są w stanie zainicjować zapłonu. Poza otwartym ogniem praktycznie nie ma możliwości zapłonu, jednak nawet w tym przypadku należy przestrzegać zaleceń, by opróżnić i przepłukać instalację przed przystąpieniem do np. lutowania.

Aby uchronić się przed wyciekiem z klimatyzacji, warto wybrać model, który posiada funkcję sygnalizowania wycieku. Przykładem takiego klimatyzatora jest Rotenso Imoto.

Ważnym parametrem, informującym o łatwości zapalenia R32 jest górna i dolna granica palności. Stężenie czynnika w powietrzu powyżej lub poniżej tych parametrów, to nie ulegnie ona zapaleniu. W praktyce oznacza to, że nawet przy wypływie całego czynnika z większości klimatyzatorów, w pomieszczeniu o objętości 15 m³ stężenie nie osiągnie nawet dolnej granicy palności.

Podsumowując: możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że R32 jest idealnym następcą czynnika chłodzącego R410A. Nie ulega wątpliwości, że bez względu na obowiązujące regulacje prawne, większość osób pracujących z tego rodzaju substancjami bardzo szybko podejmie decyzję o zmianie czynnika na R32.

Jeśli masz instalacje przygotowaną na R410 można wymienić urządzenie na R32.

Po 2025 r. korzystanie z czynnika R32 będzie obowiązkiem, dlatego nie warto już inwestować w klimatyzację z czynnikiem R410A.

Czynnik chłodniczy R32 (czyli difluorometan) stosowany jest w układach klimatyzacji i coraz częściej zastępuje R410A. Także producenci czynników chłodniczych i branżowe organizacje rekomendują jak najszybsze przechodzenie na używanie R32. Jego niewątpliwą zaletą, która bezsprzecznie miała wpływ na szybki wzrost jego popularności, jest bardzo niewielkie oddziaływanie substancji na środowisko naturalne. Wskaźnik tworzenia efektu cieplarnianego (GWP) dla czynnika R32 jest prawie trzy razy niższy niż dla wypieranego przez niego R410A. Dodatkowo podczas napełniania urządzeń można ograniczyć ilość użytego środka aż o 30% w porównaniu z wypieranym przez niego R410A, co sprawia, że jest zdecydowanie bardziej ekologiczny. Dzięki temu parametrowi możliwe jest również ograniczenie wielkości rurociągów i zwiększa wydajność całego układu. Kolejnym z plusów R32 jest jego koszt, który jest o około 1/5 niższy niż czynnika R410A, i tu warto wspomnieć, że cena tego drugiego stale rośnie.

Należy też pamiętać, że R410A został całkowicie wycofany z obrotu w nowych urządzeniach już w 2015 roku (do celów serwisowych będzie go można stosować jeszcze przez jakiś czas), więc rezygnacja z niego jest nieunikniona. Spośród innych zamienników to właśnie R32 oferuje najlepsze parametry i łatwe przystosowanie obsługi serwisowej, więc jasne jest, że najprawdopodobniej to on stanie się następcą R410A.

Kolejnym czynnikiem chłodniczym, o którym należy wspomnieć, jest R290, znany również jako propan. Jest to gaz o wysokiej wydajności energetycznej, co przekłada się na wysoką efektywność i niskie koszty. R290 charakteryzuje się niskim potencjałem tworzenia efektu cieplarnianego GWP na poziomie zaledwie 3, co czyni go jednym z najbardziej przyjaznych dla środowiska.

Dodatkową zaletą R290 jest jego doskonała kompatybilność z istniejącymi technologiami i szeroka dostępność. Należy jednak pamiętać o jego łatwopalności, która wymaga stosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa podczas instalacji i eksploatacji wykorzystujących go systemów chłodniczych.

Jak możemy wywnioskować z powyższych informacji, czynnik R290 wyróżnia zdecydowanie najniższy wskaźnik GWP, co czyni go bardziej przyjaznym dla środowiska. Na jego korzyść przemawia również wysoka wydajność energetyczna, przekładająca się na niższe koszty eksploatacji. Problemem w jego przypadku jest jednak łatwopalność, która nakłada obowiązek zachowania szczególnych środków ostrożności.

R32, choć posiada wyższy współczynnik GWP, nadal uznawany jest za ekologiczny. Jest przy tym mniej łatwopalny, co przekłada się wyższe bezpieczeństwo. Wyposażony w niego klimatyzator ścienny jest równocześnie łatwiejszy w instalacji i późniejszym użytkowaniu. To dlatego zdecydowana większość urządzeń chłodniczych – zwłaszcza przeznaczonych na rynek konsumencki – korzysta właśnie z niego, zamiast z R290.

Zastanawiasz się, który z czynników dostępnych na rynku najlepiej sprawdza się w klimatyzacji? Sprawdź przygotowaną przez nas tabelę, która krótko podsumowuje najważniejsze informacje, które przedstawiliśmy w naszym poradniku: